آجر قزاقی
آجر قزاقی از کهن ترین آجرهای سنتی ایران است. در زمان ورود قزاق ها به ایران ، قزاق ها سربازخانه هایشان را با نوعی آجر با ابعاد 5*10*20 می ساختند و بعد از آن این آجرها به آجر قزاقی معروف شد. در بعضی از کارخانجات آجر قزاقی قرمز در ابعاد 19/5*19/5*5/5 تولید می شود.تاریخچه این آجرها به دوره ساسانیان بر می گردد که با توجه به شواهد عینی از آنها در بناهای عظیمی چون : طاق کسری ، پلهای دختر ، گنبد کاووس ، مسجد جامع اصفهان و یزد استفاده شده است.
آجرهای قزاقی به صورت دستی تولید میگردد . در ایران باستان استفاده از خشت های دست ساز برای ساختمان سازی مرسوم بوده است.این خشت ها در برابر نورمستقیم آفتاب خشک میگردیده و با پیشرفت علم ، این آجرهای خشتی پخته می شده تا در برابر عوامل محیطی مستحکم تر شده و بتواند فشار بیشتری را تحمل نماید. بناهایی که در ایران موجود می باشد دارای قدمت بیش از هزار ساله است و در آن ها از آجرهای قزاقی دست ساز و آجرهای سنتی استفاده میشده،آجر های قزاقی از لحاظ استحکام بسیار بالا میباشند. . این آجرهای سنتی کاملا به صورت دستی و در رنگ های خاکی٬ زرد٬ پوست پیازی٬ قرمز اخرائی٬ آتشی و حنائی ساخته می شود.
سایز این آجرها
استفاده از خشت در معماری ایرانی مرسوم بوده است. این آجرهای که در ساختمان های سطح شهر دیده می شود در قدیم به صورت خشت جلو آفتاب مستقیم خشک می شد ولی با مرور زمان آجرها را در کوره می پختند تا مقاومت و استحکام آن بالا رود و از دوام بالایی برخوردار شود.
امروزه آجر قزاقي سنتي در طرح ها و اندازه هاي متنوعی براي ترميم ساختمان ها و نماي ساختمان هاي تازه ساز مورد استفاده قرار می گیرد. آجر قزاقی بصورت توپر و به شكل مكعب مستعطيل توليد مي شود که معمول ترين اندازه آجر قزاقي 5/5*20 و در ضخامت هاي 10 و 5/5 و 3/5 سانتيمتر و نوع ديگر آن آجر ختايي مربعي شكل در اندازه 20*20 با ضخامت 4/5 سانتيمتر تولید می شود. آجر قزاقي در سه سايز پلاك٬ نيمه٬ كامل تولید می شود. قیمت این مصالح با توجه به سایز و رنگ آنها متفاوت است.
ویژگی آجر قزاقی در بنای ساختمان
از ویژگی های آجرهای قزاقی بازار معماری شامل نزدن شوره ، نداشتن آلونک ، رنگ ثابت و مقاومت در برابر یخبندان و آب است. اگر چه استفاده از آجر در طراحی های داخلی گران تر و هزینه برتر از مصالح جانبی دیگر است اما مزایایی نیز به دنبال دارد چون:
- نگهداری آسان آجر قزاقی بدون نیاز به تمیز کردن یا رنگ زدن.
- عایق سرمایشی و گرمای است و کاهش هزینههایی ناشی از سرمایش و گرمایش را به دنبال دارد.
- آجر قیمت مناسبی برای بیمه کردن دارد. خانههایی که در ساخت آنها از آجر قزاقی استفاده شده نرخ بیمه ای پایین تری را نسبت به بقیه مصالح میپردازند.
- خانههایی که دارای آجر قزاقی هستند٬ ارزش بالای فروش مجدد دارند. خانه های آجری حداقل 6% بیش از خانه های دیگر ارزش گذاری می شود.